Αναζωογόνηση του εξορυκτικού συγκροτήματος Queen Louise Adit (Πολωνία)
Αναζωογόνηση του εξορυκτικού συγκροτήματος Queen Louise Adit (Πολωνία) από το Μουσείο Εξόρυξης Άνθρακα στο Zabrze, τον Δήμο του Zabrze, την Επαρχία της Σιλεσίας, το Εθνικό Ταμείο Προστασίας του Περιβάλλοντος και πρόσθετη χρηματοδότηση από το Μουσείο Εξόρυξης Άνθρακα στο Zabrze (Βραβείο Europa Nostra 2019).
Όπως ορθά επεσήμανε η κριτική επιτροπή κατά τη διάρκεια των βραβείων Europa Nostra 2019, οι χώροι εξόρυξης άνθρακα, όπως το συγκρότημα εξόρυξης Queen Louise Adit, βρίσκονται σε παρακμή. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η διατήρηση της κληρονομιάς των ιστορικών ανθρακωρυχείων, σημαντικής ιστορικής σημασίας τόσο για την Πολωνία όσο και για την Ευρώπη, είναι ζωτικής σημασίας για τις μελλοντικές γενιές. Κατά συνέπεια, μέρος της μουσειακής εμπειρίας είναι η προβολή και ερμηνεία μηχανημάτων εξόρυξης μεγάλης κλίμακας. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο χώρος θα μπορούσε να είναι επισκέψιμος, ζητήθηκε από ανθρακωρύχους να παράσχουν τεχνογνωσία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στις απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης. Το ορυχείο Queen Louise, το πρώτο κρατικό πρωσικό ανθρακωρυχείο στην Άνω Σιλεσία, άνοιξε το 1791. Η δραστηριότητα του ορυχείου συνέβαλε στη μετατροπή της πόλης Zabrze από μικρό οικισμό σε μεγάλη πόλη. Οι τεράστιες υποδομές μετά το ορυχείο, μεγάλης σημασίας για την ιστορία της βιομηχανικής ανάπτυξης στη Σιλεσία και την Ευρώπη, αποκαταστάθηκαν και προσαρμόστηκαν σε νέες λειτουργίες. Το έργο, το οποίο χρειάστηκε σχεδόν 15 χρόνια για να ολοκληρωθεί, περιελάμβανε την αναζωογόνηση τόσο της επίγειας υποδομής - με περίπου 30 κτίρια του 19ου αιώνα - όσο και τη διατήρηση πάνω από 5 χιλιομέτρων συνδετικών υπόγειων διαδρόμων. Μετά τη διαδικασία αποκατάστασης, τα ορυχεία δεν παράγουν πλέον τις επιβλαβείς εκπομπές που δημιουργούνται από τις ιστορικές πρακτικές εξόρυξης και η υποδομή είναι ασφαλής για τουρίστες και πολιτιστικές δραστηριότητες. Επιπλέον, υφιστάμενα και νέα κτίρια προσαρμόστηκαν για να στεγάσουν τρία κέντρα επισκεπτών, τα οποία χρησιμοποιούνται για ερμηνευτικά εκθέματα και αντικείμενα που απεικονίζουν την ιστορία του χώρου.
Σύντομη ανάλυση της περίπτωσης:
Η παρέμβαση που πραγματοποιήθηκε σε αυτό το μεγάλο συγκρότημα επικεντρώθηκε στη διασφάλιση της προσβασιμότητας του συγκροτήματος για τους επισκέπτες. Η αποκατάσταση και η αναμόρφωση των κτιρίων και η ενοποίηση και προσαρμογή των στοών πραγματοποιήθηκε με παραδοσιακές τεχνικές συμβατές με τις υπάρχουσες, με στόχο να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του συγκροτήματος, η προσβασιμότητα για το κοινό, η ανάδειξη του συγκροτήματος και των εξορυκτικών δραστηριοτήτων που έλαβαν χώρα εκεί, διατηρώντας πάντοτε την αυθεντικότητα του συγκροτήματος. Για τον σκοπό αυτό, ορισμένοι χώροι έχουν μουσειοποιηθεί και έχουν ερμηνευτεί τόσο τα υλικά όσο και τα άυλα στοιχεία.