Rethink Heritage

W Słowenii ochrona dziedzictwa kulturowego jest ujęta w słoweńskiej konstytucji jako odrębna kategoria. Zgodnie z Ustawą o ochronie dziedzictwa kulturowego (2008), pełna ochrona dziedzictwa jest realizowana poprzez planowanie przestrzenne, z poszanowaniem znaczenia dziedzictwa i włączeniem go w zrównoważony rozwój nadzorowany przez władze.

Na szczeblu krajowym rząd jest odpowiedzialny za uchwalanie przepisów dotyczących: ochrony dziedzictwa i środków finansowych na renowację. Ministerstwo Kultury, we współpracy z innymi ministerstwami i gminami, odpowiada za realizację polityki kulturalnej, gwarantującej ochronę dziedzictwa. Ministerstwo to składa się z Dyrekcji ds. Dziedzictwa Kulturowego i dwóch organów: Archiwum Republiki Słowenii oraz Inspektoratu Kultury i Mediów.

Dyrekcja ds. Dziedzictwa Kulturowego składa się z trzech sektorów: (1) sektora muzeów, archiwów i bibliotek, (2) sektora materialnego dziedzictwa kulturowego, (3) Centrum Informacyjno-Dokumentacyjnego Dziedzictwa. Dyrekcja odpowiada za opracowywanie przepisów i realizację polityki ochrony dziedzictwa nieruchomego, ruchomego i niematerialnego na szczeblu krajowym. Jej eksperci są odpowiedzialni za utrzymanie baz danych dziedzictwa; monitorowanie projektów krajowych; zarządzanie i nadzorowanie wspólnie finansowanych ingerencji w zabytki i – na poziomach narodowych –  za koordynowanie i promowanie ochrony dziedzictwa poprzez planowanie terytorialne; oraz za współpracę międzynarodową przy jednoczesnym zwiększaniu świadomości społecznej. W ramach Dyrekcji, Inspektorat ds. Kultury i Mediów nadzoruje stosowanie rozporządzeń prawnych i szczegółowych przepisów dotyczących dziedzictwa, archiwów i bibliotek.

Instytut Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Słowenii również posiada kompetencje w zakresie dziedzictwa. Ten krajowy instytut publiczny, utworzony przez rząd i składający się z ekspertów interdyscyplinarnych, odpowiada za zadania administracyjne, związane z ochroną dziedzictwa nieruchomego, ruchomego i niematerialnego. Nadzoruje identyfikację, ocenę i dokumentację dziedzictwa; opracowywanie wniosków dotyczących rejestrów zabytków i wyznaczania pomników; sporządzanie i monitorowanie planów konserwacji i projektów renowacji; badania archeologiczne; działalność edukacyjną i promocyjną. W skład Instytutu wchodzi Służba Dziedzictwa Kulturowego z 7 oddziałami, Centrum Konserwacji (składające się z Centrum Restauracji, Centrum Archeologii Prewencyjnej i Instytutu Badań) oraz Służba Rozwoju i Informacji Naukowej.

Ponieważ Słowenia nie jest podzielona na regiony, kompetencje w zakresie dziedzictwa mają charakter krajowy lub lokalny. Na szczeblu lokalnym gminy funkcjonują jak podstawowe jednostki samorządu terytorialnego, do których zadań należy uchwalanie ustaw urbanistycznych, wyznaczanie zabytków o znaczeniu lokalnym oraz finansowanie projektów rewaloryzacji.

 RAMY PRAWNE

●        „Nacionalni program za kulturo” (Narodowy Program Kulturalny) 2014-2017
●        „Zakon o varstvu kulturne dediščine” (Ustawa o ochronie dziedzictwa kulturowego) (2008)
●        „Zakon o uresničevanju javnega interesa za kulturo” (Realizacja interesu publicznego w kulturze) (2002)

  RATYFIKOWANE KONWENCJE MIĘDZYNARODOWE

●        Konwencja z Grenady: ratyfikowana w 1993 r., zawarta w ustawie o ochronie dziedzictwa kulturowego z 1999 r.

●        Konwencja z Valletty: ratyfikowana w 1999 r., zawarta w ustawie o ochronie dziedzictwa kulturowego z 2008 r.

●        Europejska Konwencja Krajobrazowa: ratyfikowana w 2003 r., częściowo zawarta w Ustawie o ochronie dziedzictwa kulturowego z 2008 r.

●        Konwencja Faro: ratyfikowana w 2008 r., częściowo zawarta w Ustawie o ochronie dziedzictwa kulturowego z 2008 r.

Informacje dotyczące ustawodawstwa oparte są na danych Rady Europy:

https://www.coe.int/en/web/herein-system/slovenia