1.2 UWAGI DO TEORII KONSERWACJI
Aby zrozumieć obecną sytuację konserwatorską, kryteria, którymi się ona kieruje oraz rolę profesjonalistów w tej dziedzinie, należy przeanalizować ewolucję tej dyscypliny w przeszłości. Istnieje wiele opracowań, które są niezbędne do zapewnienia odpowiedzialnej,
naukowej konserwacji, zgodnej przede wszystkim z wymaganiami i kulturą naszych czasów. Chociaż konserwacja dzieł sztuki i architektury była obecna od starożytności do współczesności, w historii można wyróżnić dwa bardzo odrębne etapy. W początkowym
okresie – przednaukowym (obejmującym okres od wczesnych cywilizacji historycznych do XVIII wieku) – konserwacja zabytków, malarstwa i rzeźby miała charakter zdecydowanie rzemieślniczy i empiryczny, nakierowany głównie na naprawę oraz zapobieganie
uszkodzeniom i niszczeniu, rekonstrukcję utraconych elementów lub modyfikację ich do gustu, ideologii lub innych kwestii (ekonomicznych, politycznych, itd.). W warsztatach artystów pilnie strzeżono metod pracy, gdyż w tej profesji nie było różnicy
między technikami twórczości artystycznej a konserwatorskiej.
Drugi etap, czyli okres naukowy (XIX i XX w.), rozpoczął się wraz z epoką współczesną i zbiegł się z nowożytną interpretacją dziedzictwa oraz potrzebą jego zachowania, w celu przekazania go przyszłym pokoleniom. Trzon dyscypliny stanowi szereg różnych teorii, początkowo opartych na solidnej świadomości historycznej i znajomości różnych wartości zabytku, a następnie dziedzictwa architektonicznego. Równolegle, postęp technologiczny i rozwój coraz większej świadomości zawodowej spowodował pojawienie się studiów i badań nad najodpowiedniejszymi metodami gwarantującymi poznanie i przetrwanie zabytkowej architektury.