ROZDZIAŁ II - INSTRUMENTY OCHRONY DZIEDZICTWA: ZDECENTRALIZOWANE PRZEPISY DOTYCZĄCE DZIEDZICTWA

ZDECENTRALIZOWANE PRZEPISY DOTYCZĄCE DZIEDZICTWA - WŁOCHY

II. INSTRUMENTS OF HERITAGE PROTECTION

We Włoszech ogólna odpowiedzialność za dziedzictwo spoczywa na Ministerstwie Dziedzictwa i Działalności Kulturalnej. Zgodnie z artykułem 9 włoskiej konstytucji: „Republika wspiera rozwój kultury oraz badań naukowo-technicznych. Chroni krajobraz oraz dziedzictwo historyczne i artystyczne Narodu”. Cztery poziomy administracji (stany, regiony, prowincje i gminy) dzielą się obowiązkami w zakresie kultury. Ochrona lub opieka nad dziedzictwem nadal należy do obowiązków państwa, z kilkoma wyjątkami wymienionymi w art. 5 Kodeksu dziedzictwa kulturowego i krajobrazu (D.Lgs. 2212004 n. 42), w ustawie krajowej o ochronie włoskiego dziedzictwa kulturowego. Regiony, gminy, obszary metropolitalne i prowincje współpracują z Ministerstwem w realizacji swoich funkcji ochronnych.

Zgodnie z przyjętymi pod koniec lat 90. „ustawami o decentralizacji”, regiony posiadają „władze ustawodawcze zbieżne” z władzami państwa w zakresie waloryzacji dziedzictwa (valorizzazione to termin odnoszący się do działań mających na celu propagowanie wiedzy o dziedzictwie kulturowym i zagwarantowanie jak najlepszych warunków do publicznego korzystania z tego dziedzictwa).

Spośród 20 włoskich regionów, 5 (Dolina Aosty, Sycylia, Sardynia, Friuli-Wenecja Julijska i Trydent-Górna Adyga) otrzymało szersze kompetencje w zakresie kultury i – zgodnie ze swoimi przepisami ustawowymi – kuratoria ponoszą wyłączną i bezpośrednią odpowiedzialność ustawodawczą i administracyjną za zasoby dziedzictwa znajdujące się pod ich jurysdykcją, w tym za muzea i miejsca dziedzictwa . W regionach tych nie występują zatem Regionalne Dyrekcje ds. Dóbr Kultury i Krajobrazu na szczeblu stanowym.

107 włoskich prowincji, za pośrednictwem swoich departamentów kultury (Assessorati Provinciali alla Cultura), zarządza własnymi instytucjami kulturalnymi, głównie bibliotekami i muzeami, i może koordynować miejskie biblioteki publiczne.

Za pośrednictwem departamentów kultury (Assessorati Comunali alla Cultura) włoskie gminy są odpowiedzialne za bezpośrednie zarządzanie miejskimi instytucjami kultury, w tym muzeami i obiektami, archiwami, bibliotekami, teatrami i wielofunkcyjnymi ośrodkami kultury. Włoskie gminy – pod nadzorem ministerstwa – partycypują również w kosztach renowacji i konserwacji swoich obiektów.

Ministerialny system identyfikacji i ochrony dziedzictwa kulturowego jest skupiony wokół Sekretariatu Generalnego (z Sekretarzem Generalnym na czele). 8 Generalnych Dyrekcji (GD) posiada swoje siedziby w Rzymie, a 5 z nich koncentruje się głównie na ochronie i konserwacji dziedzictwa kulturowego i krajobrazowego. Są to: GD Sztuk Pięknych, Architektury Współczesnej i Sztuki; GD Starożytności (dziedzictwo archeologiczne); GD bibliotek, instytutów kultury i praw własności intelektualnej; GD archiwów; GD Waloryzacji Dziedzictwa Kulturowego (zajmująca się kwestiami publicznego dostępu, który może mieć wpływ na konserwację). Działają one przy wsparciu technicznym 8 Centralnych Instytutów, które są stosunkowo autonomicznymi jednostkami naukowymi wysokiego szczebla.

Struktura ministerialna składa się zatem z 17 Regionalnych Dyrekcji ds. Zasobów Kultury i Krajobrazu (w 17 z 20 Regionów) oraz 87 Nadleśnictw, dzięki czemu kompetencje są ustrukturyzowane na poziomie regionu.

Na poziomie centralnym, Sekretariat Generalny Ministerstwa odpowiada za zarządzanie relacjami z organami międzynarodowymi, takimi jak Unia Europejska i Rada Europy, uczestnicząc w komitetach sterujących, w grupach badawczych i w działaniach koordynacyjnych obszaru kultury. Koordynuje również działania międzynarodowe, w tym dotyczące Konwencji UNESCO w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, ochrony i promocji różnorodności kulturowej oraz ochrony niematerialnego dziedzica kulturowego.