Rethink Heritage

W Hiszpanii ustawodawstwo krajowe ustanowiło ramy dla dziedzictwa poprzez ustawę o hiszpańskim dziedzictwie historycznym (16/1985, z 25 czerwca). Ustawa ta reguluje kwestie ogólne dla całego kraju. Przekazanie kompetencji wspólnotom autonomicznym w 1985 r. doprowadziło do powstania ustawodawstwa regionalnego i do zaistnienia obecnej sytuacji, w której każda wspólnota autonomiczna ma własne przepisy regulujące ochronę dziedzictwa. Ustawodawstwo krajowe określa trzy poziomy ochrony dziedzictwa: dobra o statusie dziedzictwa historycznego; Inwentarz Ogólny Ruchomości; oraz Generalny Rejestr Dóbr Kultury (ruchomości i nieruchomości). 17 wspólnot autonomicznych ustanowiło dodatkowe poziomy ochrony we własnych przepisach, wprowadzając na przykład specjalne odniesienia do dziedzictwa niematerialnego.

W ramach Dyrekcji Generalnej ds. Dziedzictwa Kulturowego i Sztuk Pięknych Ministerstwa Kultury oraz odpowiednich Dyrekcji Generalnych ds. Dziedzictwa Wspólnot Autonomicznych, utworzono kilka jednostek zarządzających działaniami niezbędnymi do poprawy obowiązującego prawa. Są to Sekretariaty Generalne (SG) ds. Ochrony Dziedzictwa Historycznego i Kulturowego.

Ponadto Instytut Dziedzictwa Kulturowego Hiszpanii (IPCE) jest Poddyrekcją Generalną przy Dyrekcji Generalnej ds. Dziedzictwa Kulturowego i Sztuk Pięknych Ministerstwa Kultury i Sportu, której głównym zadaniem jest badanie, konserwacja i renowacja dóbr składających się na dziedzictwo kulturowe, a także prowadzenie związanej z nimi dokumentacji oraz ich promocja. Jest to złożone zadanie, do którego IPCE podchodzi z perspektywy multidyscyplinarnej (angażując między innymi architektów, archeologów, historyków sztuki, etnografów, konserwatorów, fizyków, geologów, chemików, biologów, dokumentalistów, informatyków, bibliotekarzy, archiwistów).

Zadania związane z przestrzeganiem umów międzynarodowych ratyfikowanych przez Hiszpanię są scentralizowane na szczeblu państwowym. Aby sprostać zobowiązaniom na poziomie krajowym, w ciągu ostatnich dziesięciu lat w całej Hiszpanii utworzono różne komitety i grupy robocze, działające w celu opracowania planów niezbędnych do wykonania umów lub innych zobowiązań, bądź też umów na poziomie międzynarodowym. Strategiczny Plan Kultury został opracowany przez Państwowy Sekretariat ds. Kultury (SSC), odpowiedzialny za stworzenie planów pracy we wszystkich wymienionych wcześniej dziedzinach.

W celu skoordynowania różnych działań związanych z dziedzictwem w Hiszpanii powołano organ kolegialny, Radę Dziedzictwa Historycznego, w ramach której kilka razy w roku odbywały się spotkania rządów krajowych i autonomicznych.

 RAMY PRAWNE

●        Ustawa 16/1985 o Hiszpańskim Dziedzictwie Historycznym oraz;

●        RD 111/1986 w sprawie opracowania ustawy 16/1985

  RATYFIKOWANE KONWENCJE MIĘDZYNARODOWE

●        Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, Haga, 14 maja 1954 r. (UNESCO). Ratyfikowana przez Hiszpanię 14 maja 1954 r. (Dziennik Urzędowy BOE, 24 listopada 1960 r.).

●        Pierwszy Protokół o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (UNESCO). Przystąpienie Hiszpanii 1 czerwca 1992 r. (25 lipca 1992 r.).

●        Drugi Protokół do Konwencji haskiej z 1954 r. o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, Haga, 26 marca 1999 r. (UNESCO). Podpisany przez Hiszpanię 17 maja 1999 r. i ratyfikowany 21 czerwca 2001 r. (BOE, 30 marca 2004 r.).

●        Europejska konwencja kulturalna (nr 18, Rada Europy, 19 grudnia 1954 r.). Przystąpienie Hiszpanii 4 lipca 1957 r. (BOE, 10 sierpnia 1957 r.).

●        Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego (nr 66, Rada Europy), Londyn, 6 maja 1969 r. Przystąpienie Hiszpanii 18 lutego 1975 r. (BOE, 5 lipca 1975 r.).

●        Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego (zrewidowana), Valletta (Malta), 16 stycznia 1992 r. (Rada Europy). Ratyfikowana przez Hiszpanię 31 marca 2011 r. (BOE, 20 lipca 2011 r.).

●        Konwencji dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, Paryż, 17 listopada 1970 r. (UNESCO). Ratyfikowana przez Hiszpanię 13 grudnia 1985 r. (BOE, 5 lutego 1986 r.).

●        Konwencja w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (UNESCO), Paryż, 23 listopada 1972 r. Ratyfikowana przez Hiszpanię 23 stycznia 1984 r. w Jemenie (BOE, 19 maja 1984 r.).

●        Konwencja o ochronie europejskiego dziedzictwa architektonicznego (nr 121, Rada Europy), Grenada, 3 października 1985 r. Ratyfikowana przez Hiszpanię 11 kwietnia 1989 r. (BOE, 30 czerwca 1989 r.).

●        Konwencja UNIDROIT w sprawie skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dóbr kultury, Rzym, 24 czerwca 1995 r. Przystąpienie Hiszpanii 9 maja 2002 r. (BOE, 16 października 2002 r.).

●        Europejska Konwencja Krajobrazowa, Florencja, 20 października 2000 r. (Rada Europy). Ratyfikowana przez Hiszpanię w dniu 26 listopada 2007 r. (BOE, 5 lutego 2008 r.).

●        Konwencja o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturowego (UNESCO), Paryż, 2 listopada 2001 r. Ratyfikowana przez Hiszpanię 25 maja 2005 r. (BOE, 5 marca 2009 r.).

●        Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (UNESCO), Paryż, 17 października 2003 r. Ratyfikowana przez Hiszpanię 6 października 2006 r. (BOE, 5 lutego 2007 r.).

Informacje dotyczące ustawodawstwa oparte są na danych Rady Europy:
https://www.coe.int/en/web/herein-system/spain