Konserwacja świątyni Hagia Kyriaki, Naxos (Grecja)
Konserwacja świątyni Hagia Kyriaki, Naxos (Grecja) przez Fundację J.F. Costopoulos i grecką organizację Elliniki Etairia, z darowizn Fundacji A.G. Levants oraz Athanasios i Marina Martinos (nagroda Europa Nostra 2018)
W edycji 2018 jury doceniło rozsądek konserwatorów tego obiektu, który – wraz z malowidłami ściennymi – potraktowano z najwyższym szacunkiem. Ten konkretny monument jest uważany za reprezentatywny dla ważnego okresu myśli europejskiej. Wysiłki w międzynarodowej współpracy interdyscyplinarnej przyniosły doskonałe wyniki przy współpracy podmiotów prywatnych i publicznych. Biorąc pod uwagę odległy i unikalny krajobraz naturalny otaczający obiekt, autorzy dołożyli wszelkich starań, aby go zachować. W rezultacie to, co w Europie jest uważane za często pomijany rodzaj dziedzictwa, otrzymało potrzebną uwagę i uznanie. Zdaniem ekspertów projekt ten jest doskonałym przykładem do naśladowania, zwłaszcza na wyspie Naxos, gdzie można znaleźć dziesiątki ruin bizantyjskich kościołów, które również wymagają pilnej interwencji konserwatorskiej. Unikalne malowidła ścienne, znalezione w bizantyjskim kościele Hagia Kyriaki, pochodzą z VIII lub IX wieku, z jednego z dwóch okresów ikonoklazmu (726-787 n.e.; 813-843 n.e.). Otoczenie tego ustronnie położonego, wiejskiego kościoła było przez lata zaniedbane, a ten projekt jest niezwykłym przykładem międzynarodowej współpracy w Europie.
Krótka analiza sprawy:
Jest to niewielka budowla sakralna o wiejskim charakterze, ale o dużej wartości zarówno ze względu na swój pierwotny stan, jak i freski wewnątrz. Renowacja, w całości sfinansowana z prywatnych darowizn, została przeprowadzona przy użyciu tradycyjnych materiałów i technik już wykorzystywanych w budynku i została wykonana przez lokalnych rzemieślników. Prace ograniczyły się do oczyszczenia i ujednolicenia materiałów, zastosowanych zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz, naprawy dachu oryginalnym materiałem oraz spoinowania muru. Przy renowacji zastosowano: minimalną ingerencję (przeprowadzono tylko te działania, które były niezbędne dla konserwacji budynku i jego fresków) poszanowanie autentyczności (zachowano i zadbano o każdą część istniejącego budynku), kompatybilność materiałową (zastosowano materiały, które były już zastosowane w budynku, więc nie pojawiła się niezgodność), kompatybilność konstrukcyjną (nie wprowadzano obcych elementów do istniejącej konstrukcji), trwałość (dzięki zastosowaniu tradycyjnych materiałów). Interwencja respektuje również wiejski i skromny charakter budynku.