CEGŁY WYPALANE Z GLINY
Najskuteczniejszym sposobem zastosowania gliny jest niewątpliwie wypalanie jej w wysokiej temperaturze. Wypalanie zmienia właściwości gliny. Po wypaleniu nie można przywrócić jej pierwotnej formy, co jest możliwe w przypadku surowej gliny. Cob, pisé i adobe można rozkruszyć na pył i po dodaniu wody wyrobić na nowo.
Cegły wypalane można stosować w różnych kompozycjach, ale należy przestrzegać jednej zasady: co najmniej jedna czwarta długości cegły musi nachodzić na inną. Istnieje możliwość wykorzystania całej cegły, jej połowy lub trzech-czwartych. Wszystkie cegły należy układać naprzemiennie – podłużnie i poprzecznie, tak samo przy tworzeniu warstw. Każdą cegłę można układać w układzie podłużnym lub poprzecznym w układzie podwójnym.
Bloki gliniane nie muszą mieć prostych ortogonalnych, geometrycznych kształtów. Mieszanka gliny o wyższej jakości umożliwia tworzenie również innych obszerniejszych kształtów. Można je stosować nie tylko do budowy ścian, ale także dachów, specjalnych okien, dekoracji itp.
Cegły posiadają dokładne wymiary i stosunkowo ostre krawędzie, co umożliwia tworzenie uporządkowanych kompozycji. Dlatego istotny jest przemyślany system proporcji, służący określeniu wymiarów ceglanych bloków tak, aby można je było łączyć przy jak najmniejszej liczbie bloków o różnych rozmiarach (Juvanec 2010).
Teorię proporcji należy traktować w kategoriach teorii, w praktyce jednak – najważniejszym i podstawowym wymaganiem jest, aby elementy konstrukcyjne na siebie zachodziły. Wymiary modułowe (zgodne z teorią proporcji) są potrzebne zarówno w przypadku cegieł adobe, jak i wypalanych.
Najbardziej kompatybilna koordynacja modułowa wykorzystuje równanie z powielającymi się liczbami:
1, 2, 4
Wyrażenia matematyczne są następujące:
1 x 1 = 1
2 x 1 = 2
4 x 1 = 4
i
2 + 2 = 4
Tylko długość „cztery” można podzielić na dwie połowy lub na trzy czwarte (Juvanec 2010). Jeśli użyjemy uproszczenia dla długości z oznaczeniem „jeden”, pozostałe długości to:
cały element jest równy 1
połowa to ½
trzy czwarte to ¾, podczas gdy najmniejsze wymiary to ½ i ¼.
Nałożenie elementów musi wynosić co najmniej ¼.
Siatka modułowa elementów tworzących ścianę zaczyna się od „jedynki” i jest mnożona.
Historyczne systemy modułowe są nadal w użyciu, chociaż wymiary elementów zostały zmienione. Typowa cegła 1:2:4 była stosowana w systemie austro-węgierskim, który używał stopy (30 cm). Stosując dzisiejsze miary długości – jest to 24 cm, podzielonych na pół (12 cm) i trzech czwartych (18 cm), z jedną czwartą grubości – 6 cm.
System proporcji nie stanowi ograniczenia i dopuszcza różne szerokości ściany, potrzebne do różnych celów (Juvanec 2009a). O ile pionowa pozycja cegły nie jest stosowana (nie byłaby wystarczająco mocna konstrukcyjnie), to pojedyncza ściana może być złożona z połowy cegły, ale jedynie w przypadku ścian działowych. Ściana z całej cegły staje się już solidna konstrukcyjnie, a ściana wzniesiona z trzech połów cegły zyskuje właściwości izolacyjne. W razie potrzeby możliwe są grubsze ściany, ale tylko w planie koordynacyjnym – jako dwukrotność (12 centymetrów).