Z
Zabieg architektoniczny
Wszystkie bezpośrednie interwencje przeprowadzane na dobrach kultury, w celu powstrzymania dalszego ich niszczenia lub poprawy ich stanu. Zabieg architektoniczny może obejmować różne spektrum działań; od minimalnej stabilizacji, przez zmianę chemicznych i/lub fizycznych aspektów dobra kulturowego, po rozległą odbudowę lub rekonstrukcję.
Zabytek
Budynek lub konstrukcja, które mają jakąś „wartość historyczną”, tj. ludzie w teraźniejszości są z nimi w jakiś sposób powiązani poprzez wydarzenia z przeszłości. Wartość ta gwarantuje uwzględnienie jej w decyzjach planistycznych, które należy podjąć podczas projektowania. Budynek może mieć szczególne znaczenie historyczne ze względu na jego znaczenie w odniesieniu do określonego wydarzenia lub okresu historycznego lub być powiązany z osobami ważnymi dla kraju. Alternatywnie, sam budynek może mieć szczególne znaczenie historyczne ze względu na technikę jego budowy, projekt, znaczenie architektoniczne, itd.
Zapis graficzny
Ogólny termin używany w odniesieniu do rysunków pomiarowych, rektyfikowanych fotografii, ortofotomozaiki lub modeli 3D; graficznych lub fotograficznych, opisujących fizyczną konfigurację miejsca dziedzictwa wraz z jego cechami wymiarowymi i architektonicznymi.
Zintegrowana konserwacja
Zespół działań mających na celu zapewnienie: dalszego istnienia, możliwości użytkowania i wzbogacania dziedzictwa i poprzez jego konserwację, restaurację, odnowienie czy rewitalizację.
Zrównoważony rozwój
Zrównoważony rozwój to solidarność międzypokoleniowa polegająca na znajdowaniu takich rozwiązań gwarantujących dalszy wzrost, które pozwalają na aktywne włączenie w procesy rozwojowe wszystkich grup społecznych (istniejących obecnie i mogących zaistnieć w przyszłości), dając im jednocześnie możliwość czerpania korzyści ze wzrostu gospodarczego – jednocześnie upewniając się, że ich współczesne użytkowanie nie wpłynie negatywnie na możliwości rozwoju przyszłych pokoleń. Koncepcja obejmuje środowisko przyrodnicze, ale i aspekty społeczne, kulturowe i gospodarcze.
Zrównoważony/zielony budynek
Odnosi się do struktury i związanych z nią procesów, które są przyjazne dla środowiska i efektywne energetycznie. Czynniki środowiskowe są brane pod uwagę we wszystkich fazach: od początkowych projektów, poprzez budowę, eksploatację i konserwację budynku, aż po renowację lub rozbiórkę.
Znaczenie kulturowe
Termin oznacza wartość estetyczną, historyczną, naukową, społeczną lub duchową dla przeszłych, obecnych lub przyszłych pokoleń. Znaczenie kulturowe jest ucieleśnione w: samym miejscu, jego strukturze, otoczeniu, funkcjach, znaczeniach, powiązanych z nim miejscach i przedmiotach. Miejsca mogą mieć różne znaczenie dla różnych osób lub grup.