P

Palladianizm (1615 – 1690)

Architektura palladiańska to europejski styl architektoniczny inspirowany projektami weneckiego architekta Andrei Palladio. Projekty palladiańskie opierały się na symetrii i perspektywie świątyń starożytnych Greków i Rzymian. Charakteryzował się zastosowaniem frontonów i symetrii oraz proporcji opartych raczej na matematyce niż na ornamentach. Architektura palladiańska jest rozpoznawalna dzięki klasycystycznym fasadom.

Podwodne dziedzictwo kulturowe

Dziedzictwo podwodne według Konwencji o ochronie podwodnego dziedzictwa kulturowego to „wszelkie ślady egzystencji ludzkiej mające charakter kulturowy, historyczny lub archeologiczny, które pozostawały całkowicie lub częściowo pod wodą, okresowo lub stale, przez co najmniej 100 lat” wraz z ich kontekstem archeologicznym i przyrodniczym. Są to na przykład stanowiska, budowle, szczątki ludzkie i przedmioty, statki, samoloty i inne środki transportu, ładunki lub inna zawartość oraz obiekty o charakterze prehistorycznym. Dziedzictwo podwodne to zatem nie tylko wraki spoczywające w morzu, ale też zatopione elementy konstrukcji (np. mostów) na rzekach i jeziorach lub fragmenty zabudowy, które znalazły się pod wodą na skutek zalania terenu (np. z powodu lokalnego podniesienia poziomu morza), a także stanowiska archeologiczne w położonych pod wodą jaskiniach.

Pogorszenie stanu

Oznacza proces zużycia, niszczenia czegoś, co dawniej było w dobrym stanie. Ma na niego wpływ upływ czasu, warunki eksploatacji, wewnętrzne czynniki autogeniczne przedmiotu, ale i zaniedbanie. Fizycznymi manifestacjami uszkodzenia materiału mogą być: pękanie, rozwarstwienie, łuszczenie, wżery, obłuszczenie, odpryski, plamy, itp.

Ponowne wykorzystanie

Użycie materiału więcej niż jeden raz; w tej samej postaci, w tym samym celu. Termin ten jest również używany w adaptacyjnym ponownym wykorzystaniu budynków. Odnosi się do zmiany przeznaczenia istniejącej struktury do nowego użytku. Na przykład ponowne wykorzystanie starej szkoły jako miejsca osiedlenia, zamieszkania. Możliwe adaptacyjne przykłady interwencji związanych z ponownym wykorzystaniem to: ochrona zabytków, renowacja, ingerencja w elewacje, integracja, a także ponowne wykorzystanie infrastruktury.

Ponowne wykorzystanie adaptacyjne

Nazywane również adaptacją budynku, odnosi się do zmiany przeznaczenia, przekształcenia istniejącej struktury lub budynku do nowego użytku. Oznacza, że starsze konstrukcje i fasady tworzące dane miejsca nie są burzone, ale ponownie wykorzystywane i dostosowywane do nowego sposobu użytkowania budynku.

Porządek

1. Rzeczywistość architektoniczna charakteryzuje się nieustanną walką z nieładem. W architekturze porządek odnosi się do systemu reguł, które tworzą kształt, strukturę, układ i proporcje projektu. Porządek jest nieodzownym elementem funkcjonowania każdego zorganizowanego systemu. Zasady porządku to: oś, symetria, hierarchia, transformacja, punkt odniesienia, rytm, wzór i powtórzenie.
2. Porządek w architekturze to także techniczne określenie kolumny i związanych z nią elementów – w szczególności jej szczytu (kapitelu, głowicy). Ponieważ architektura grecka stanowi wzorzec klasycyzmu, style greckie (porządki) – dorycki, joński i koryncki – stały się standardowymi terminami w słowniku architektury.

Postmodernizm (1950 – 2007)

Pojawił się jako reakcja na modernizm, który przez niektórych został uznany za zbyt skrajny i ponury ze względu na brak ozdób. Postmodernizm odchodzi od prostych form i przyjmuje stylistykę często zabawną, symboliczną, posiadającą ukryte znaczenie. Projekty charakteryzują się ścierającymi się ze sobą elementami stylistycznymi, formami rzeźbiarskimi i trompe l’oeil. Jako styl w malarstwie, charakteryzuje się fotograficznym sposobem przedstawienia detali.

Przebudowa

Budowanie nowej konstrukcji na terenie, który dotychczas był użytkowany w inny sposób lub renowacja istniejących zastosowań danego obszaru zabudowanego. Polega na zaplanowaniu, przeprojektowaniu, wyczyszczeniu, odnowieniu lub zrekonstruowaniu architektury lub obszaru miejskiego w celu ulepszenia i rozwinięcia ich działalności (mieszkalnej, handlowej, przemysłowej, itp.). Ogólnie rzecz biorąc, przebudowa jest strategią rekultywacji zniszczonych obszarów miejskich poprzez ich renowację.

Przestarzałość

Oznacza stan czegoś niepotrzebnego wobec wynalezienia czegoś nowszego lub wydajniejszego. Termin – z architektonicznego punktu widzenia – odnosi się do konstrukcji, które są wyburzane z powodu posiadania przestarzałych systemów mechanicznych, niewystarczającej powierzchni do wynajęcia, lub nieatrakcyjnej ekspresji stylistycznej lub z innych powodów.

Przestrzeń

Odnosi się do fizycznego miejsca i jego cech. Przestrzeń staje się miejscem, gdy jednostka nadaje jej znaczenie społeczne.

Punkt orientacyjny

Rozpoznawalny naturalny lub sztuczny element, wykorzystywany do nawigacji przestrzennej – obiekt, który wyróżnia się z bliskiego otoczenia i często jest widoczny z dużej odległości. We współczesnym użyciu termin ten można zastosować również do mniejszych struktur lub obiektów, które stały się symbolami lokalnymi lub narodowymi. We współczesnym użyciu punkt orientacyjny obejmuje wszystko, co jest łatwo rozpoznawalne; pomniki, budynki lub inne konstrukcje.

Last modified: Tuesday, 24 October 2023, 11:37 AM