K
Karta
Karty są międzynarodowymi dokumentami, ważnymi dla ochrony dziedzictwa – ustanawiają one wytyczne i zasady dotyczące najlepszych praktyk zarządzania dziedzictwem. Karty są istotnym źródłem wskazówek dla rządów, instytucji, konserwatorów, jak i dla ogółu społeczeństwa. Istnieje kilka kart znanych i stosowanych w większości krajów na całym świecie, na przykład Karta Ateńska (1931), Karta Wenecka (1964), Karta z Burry (1979).
Konserwacja
Wszelkie działania mające na celu utrzymanie dóbr kultury w dobrym stanie i zabezpieczenie ich na przyszłość lub przywrócenie znaczących kulturowo cech dobra kulturowego, ucieleśnionych w jego fizycznej i chemicznej naturze. Konserwacja jest działaniem zakładającym jak najmniejszą ingerencję w dobro kultury. Może obejmować: dokumentowanie, inwentaryzację, konserwację zapobiegawczą, restaurację, a nawet odbudowę. >> Konserwacja architektury >> Konserwacja budynków
Konserwacja architektury
Konserwacja obejmuje wszelkie procesy (budowę, użytkowanie, zachowanie widoczności) dbania o miejsce lub budynek w celu zachowania jego architektonicznego i kulturowego znaczenia. Celem konserwacji jest zachowanie pierwotnej istoty budynku, przy użyciu oryginalnych lub innych materiałów, z troską o wizualny aspekt obiektu. >> Konserwacja budynków >> Konserwacja
Konserwacja budynków
Badanie, inwentaryzacja i utrzymywanie obiektu zabytkowego w dobrym stanie technicznym przez jak najdłuższy czas – mądre użytkowanie i zarządzanie budynkiem w celu zapobiegania niepożądanym zmianom. Konserwacja budynków to proces w którym osoby indywidualne lub grupy starają się chronić cenione przejawy architektury przed niepożądanymi zmianami. Konserwacja budynków architektonicznych – według szerszej definicji – odnosi się również do kwestii identyfikacji, polityki, regulacji i rzecznictwa, związanych z całością środowiska kulturowego i zabudowanego. W szerszym ujęciu, społeczeństwo posiada mechanizmy: identyfikacji z historycznymi zasobami kulturowymi, tworzenia praw chroniących te zasoby oraz opracowywania planów zarządzania dziedzictwem (jego interpretacją, ochroną, czy aspektem edukacyjnym). Zazwyczaj proces ten stanowi specjalistyczny system planowania społecznego, a jego praktycy są określani jako specjaliści do ochrony walorów kulturowych lub historycznych. >> Konserwacja architektury >> Konserwacja
Konserwacja zapobiegawcza/opieka profilaktyczna
Łagodzenie procesu pogarszania się stanu i niszczenia dóbr kultury, poprzez formułowanie i wdrażanie polityk oraz procedur dotyczących: odpowiednich warunków środowiskowych przechowywania, wystawiania, użytkowania, pakowania oraz transportu, ochrony przed szkodnikami, gotowości do reakcji na sytuacje kryzysowe, możliwości odtworzenia, duplikowania, formatowania danego dobra.
Konserwator zabytków
Specjalista zajmujący się konserwacją zabytków. Konserwator – dzięki specjalistycznemu wykształceniu, wiedzy i doświadczeniu – formułuje i realizuje wszystkie działania konserwatorskie zgodnie z kodeksem etycznym. Celem specjalistów odpowiedzialnych za konserwację jest długoterminowe zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W większości krajów, aby zostać konserwatorem, trzeba zdać specjalistyczne egzaminy.
Konstruktywizm (architektura konstruktywistyczna) (1920 – 1932)
Prąd w nowoczesnej architekturze, który rozkwitł w Związku Radzieckim w latach 20. i wczesnych 30. XX wieku. Łączył zaawansowane rozwiązania technologiczne i inżynieryjne z jawnie komunistycznymi ideami. Chociaż był podzielony na kilka konkurujących ze sobą frakcji, w ramach ruchu stworzono wiele pionierskich projektów (a także ukończonych budynków). Chociaż prąd stopniowo zaczął tracić popularność około 1932 roku, to miał wyraźny wpływ na późniejszy rozwój architektury.
Koordynacja
Harmonizacja, uporządkowanie, zestawienie w pewnym celowym porządku. Jest to proces organizowania ludzi lub grup w taki sposób, aby właściwie i dobrze ze sobą współpracowali oraz harmonijnie funkcjonowali w celu uzyskania skutecznych wyników. Pojęcie stosowane jest również w odniesieniu do człowieka – koordynacja jako organizacja ruchowa różnych elementów ciała.
Krajobraz
Obejmuje wszystkie widoczne cechy obszaru lądu. Przestrzenie zewnętrzne, którym przypisano znaczenie kulturowe (w tym duchowe), lub które zostały celowo zmienione w przeszłości ze względów estetycznych, kulturowych lub funkcjonalnych, np. park miejski, cmentarz lub ogród przydomowy. Krajobrazy obejmują ukształtowanie terenu, formy terenu, organizację przestrzenną i roślinność, a także powiązane systemy cyrkulacji, elementy wodne, obiekty zbudowane i widoki lub inne relacje wizualne. > Krajobraz architektoniczny, > Krajobraz kulturowy > Krajobraz projektowany
Krajobraz architektoniczny
Ograniczony obszar o podobnych cechach architektonicznych. Obejmuje jednostkę przestrzenną, która, ze względu na szczególne warunki geograficzne, pogodowe, kulturowe, ekonomiczne i inne, ma podobne cechy architektoniczne oraz – dzięki danym elementom i ich wzajemnym relacjom – posiada rozpoznawalną tożsamość (także w znaczeniu wizualnym). >> Krajobraz kulturowy >> Krajobraz
Krajobraz kulturowy
Krajobrazy kulturowe, będące elementami dziedzictwa nieruchomego, to postrzegana przez ludzi przestrzeń, zawierająca elementy przyrodnicze i wytwory cywilizacji, historycznie ukształtowana w wyniku działania czynników naturalnych i działalności człowieka. Ilustrują one ewolucję społeczeństwa ludzkiego i osadnictwa na przestrzeni czasu, wraz z wpływem: fizycznych ograniczeń i/lub możliwości stwarzanych przez środowisko naturalne oraz kolejnych sił społecznych, ekonomicznych i kulturowych; zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. >> Krajobraz architektoniczny >> Krajobraz
Krajobraz projektowany
To obszar gruntu, który został zmodyfikowany przez człowieka, przede wszystkim w celach estetycznych. Termin stosowany jest do określenia różnych typów miejsc, takich jak: ogrody, parki, cmentarze i posiadłości. Takie miejsca są często chronione ze względu na ich wartość historyczną lub artystyczną. Zaprojektowany krajobraz może obejmować ukształtowanie terenu, elementy wodne, konstrukcje budowlane, drzewa i rośliny, które mogą być zarówno naturalnie występujące, jak i do niego sprowadzone. Krajobraz zaprojektowany różni się od krajobrazu architektonicznego. Pierwszy z nich stanowi przetworzoną część krajobrazu architektonicznego, ten drugi rozumiany jest jako cały obszar, na którym można zobaczyć wspólne typy terenu.
Kryteria (l. mn.), kryterium (l. poj.)
Czynniki (czynnik) służące za podstawę oceny, wyboru lub kwalifikacji myśli, tekstów, planów, projektów, itd., używane do tworzenia reguł i zasad. Kryteria są również stosowane przy wyborze miejsc lub budynków o wyjątkowej uniwersalnej wartości, które mają zostać wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa. Stanowią one na przykład arcydzieła ludzkiego geniuszu twórczego, ukazują ważną wymianę ludzkich wartości, stanowią wyjątkowe świadectwo tradycji kulturowej lub cywilizacyjnej, są wybitnym przykładem typu budynku, zespołu architektonicznego, technologicznego lub krajobrazu, który ukazuje znaczący etap (etapy) w historii ludzkości.